Obcokrajowiec, któremu kończy się legalny pobyt na terytorium RP i który stara się o zezwolenie na pobyt czasowy lub na pobyt stały albo na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, powinien – nie później niż w ostatnim dniu legalnego pobytu na terytorium RP – wystąpić z wnioskiem o jego przedłużenie do wojewody właściwego ze względu na miejsce swojego pobytu. Jeżeli termin do złożenia wniosku został zachowany i wniosek nie zawiera braków formalnych (lub zostały one uzupełnione w terminie):
- wojewoda umieszcza w dokumencie podróży cudzoziemca odcisk stempla potwierdzającego złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na dalszy pobyt;
- pobyt cudzoziemca na terytorium RP uważa się za legalny od dnia złożenia wniosku do dnia, w którym decyzja w sprawie udzielenia odpowiedniego zezwolenia na pobyt stanie się ostateczna.
W myśl art. 87 ust. 1 pkt 12 lit. b) ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – jeśli bezpośrednio przed złożeniem wniosku o przedłużenie pobytu obcokrajowiec mający taki stempel był uprawniony do wykonywania pracy na terytorium RP – może on dalej ją wykonywać.
Sytuacja taka zachodzi niewątpliwie, gdy cudzoziemiec w dniu złożenia powyższego wniosku ma ważne zezwolenie na pracę. Poza tym należy uznać, że cudzoziemiec bezpośrednio przed złożeniem ww. wniosku był uprawniony do wykonywania pracy na terytorium RP w rozumieniu art. 87 ust. 1 pkt 12 lit. b) powołanej ustawy również w przypadku, gdy w dniu tym cudzoziemiec posiadał zarejestrowane w powiatowym urzędzie pracy oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia mu pracy i nie upłynął jeszcze okres 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12, w którym może być wykonywana praca na podstawie takiego oświadczenia, zgodnie z § 1 pkt 20 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.
Jeżeli natomiast cudzoziemiec wyczerpał 6-miesięczny limit przewidziany w § 1 pkt 20 ww. rozporządzenia, co do zasady nie może on w okresie oczekiwania na zezwolenie na pobyt czasowy (pobyt stały lub pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej) legalnie wykonywać pracy.